A / T. උතුම් වූ මහාමේරු පර්වතය මහා සාගරයෙහි (යොදුන්‌) අසූහාර දහසක්‌ ගිලුණෝය. එපමණ ම උඬට නැඟුණෝ ය. තත... 350 ධමමසංගණිපපකරණටය කථා පිළිවෙළින්‌ ප්‍රමාණයෙන්‌ එයින් අඩින්‌ අඬ වූ දිව්‍යමය විවිධ රත්නයන්ගෙන්‌ විසිතුරු වූ යුගපධර ඊසධර කරවීක සුදර්ශන නේමිවර විනතක සහ අශ්ව කරණ යන මහා පර්වතයෝ (සමුද්‍රුයෙහි) ගිලුණාහු මෙන්‌ ම උඩට නැගුණාහු ද වෙත්‌. (සිවුවරම්‌) මනුරජවරුන්ගේ ආවාස වූ දෙවියන්‌ හා යක්‍ෂයින්‌ විසින්‌ ඇසුරු කරනු ලබන මේ සජ්ත මහා පර්චතයෝ මහමෙර හාත්පස වූහ. හිමාලය පර්වතය යොදුන්‌ පන්සියක්‌ උස ය. දිගින්‌ හා පළලින්‌ යොදුන්‌ තුන්දෲෂසකි. අසුගාර දහසක්‌ කූටයන්ගෙන්‌ ප්‍රතිමණ්ඩිතය. යොදුන්‌ පසළොසක්‌ කඳින්‌ යුත්‌ පර්වතයෝ පරික්‍ෂිජ්ත වූහ. පනස්‌ යොදුන්‌ කඳින්‌ හා ශාඛාවලින්‌ යුත්‌ හාත්පසින්‌ (යොදුන්‌ සියයක්‌ පැතිරුණු එපමණ ම උස්‌ වූ දඹගසකි. එහි ආනුභාටයෙන්‌ දඹදිව ප්‍රකාශයට පත්විය.) අසුරයන්ගේ සිත්පළොල්‌ රුක ද ගුූරුළන්ගේ හිඹුල රුකක්‌ අපරගෝයානයේ කොළොම්‌ රුකක්‌ උතුරුකරු දිවයිනෙහි කප්රුකත්‌ පූරවවිදේහයෙහි මහරි රුකත්‌ තවිතිසා දෙව්ලොව පරසතු රුකත්‌ දඹරුක පමණම ය.
[A / T. උතුරුකුරු දිවයින ධ්‍යාන ලාභී උතුමන්ට පමණක් ම විෂයවන මානයක පවතින බව අසන්නට ලැබුණි / පහතින් පෙනේ - තවත් මූලාශ්‍ර ගවේෂණය කළ යුතු ය.
S / T. "තවද කොදෙව් සහිත වු සියලූ මැ ජම්බුද්වීපයට මධ්‍ය දේශයැ යි ද, අපරගෝයාන, පූර්ව විදේහ, උත්තරකුරු යන ඉතිරි මහාද්වීප තුනට ප්‍රත්‍යන්ත දේශ යැ යි ද ව්‍යවහාරයෙකුත් වීය. ගෝයාන යනු තවලම් මඟයි. එයින් බටහිරැ වූයේ අපර ගෝයානය යි. විදේහ යනු ඉන්දියාවේ නැගෙනහිර මායිමේ වූ පෙදෙසෙකි. එයින්ද නැගෙනහිරැ වූයේ පුර්වවීදේහය යි. කුරුරටට උතුරින් වූයේ උත්තරකුරුව යැ, උත්තරකුරු නමින් රටවල් දෙකක් තුබුණු බව පෙනේ. එකක් හිමාලයයට උතුරෙන් වූ ටිබෙට් රටට උතුරු දිගැ සතර පැත්තෙන් ම කඳුවලට මැදි වූ ගුප්ත ප්‍රදේශයෙකි. එහි වසන යෝගීන් ගේ කැමැත්ත නැතිව කිසිවකුට එහි යෑ නොහැක්ක. අනිත් උත්තරකුරුව උතුරු ඇමෙරිකාවට අයත් පෙදෙසෙකි. කොරියාව පුරාතනයේ කුරුවීප නම් විය. එයට උතුරු අතට පිහිටියේ උත්තර කුරුව යි. මෙය ඔට්ටර කොරා යනුවෙන් මෙගස්තීනස් නම් ග්‍රීක් ඉතිහාසඥයා සඳහන් කරයි.
මේ උඩ දැක්වුණු මහාද්වීප බෙදීම මෙයින් වර්ෂ 50000 කටත් පෙරැ පොළොවේ පිහිටීම අනුව ව්‍යවහාරයට ආවකි." - සතර මහා දිවයින.
"(මේ ඍෂීන්ගෙන්) ස්වකීය ධ්‍යානබලයෙහි වශී වූ ඇතැමෙක් අපරගෝයානයට යෙත්. ඇතැමෙක් පූර්‍වවිදේහයට යෙත්. ඇතැමෙක් උතුරුකුරු දිවයිනට යෙත්. ඒ ඒ තැනින් පිඬු ගෙණවුත් සියලු දෙන ම එකතුව වළඳත්.
අඤ‍්ඤෙ ගච‍්ඡන‍්ති ගොයානං අඤ‍්ඤෙ පුබ‍්බවිදෙහකං,3
අඤ‍්ඤෙ ච උත‍්තරකුරුං සකං බලමවස‍්සිතා,4
තතො පිණ‍්ඩං ආහරිත්‍වා පරිභුඤ‍්ජන‍්ති එකතො."
“කාශ්‍යපය, ඒ මම නුඹගේ සිත මා සිතින් දැන උතුරුකුරු දිවයිනට ගොස් එයින් පිණ්ඩපාතය ගෙණවුත් අනවතප්තවිල සමීපයෙහි දී වළඳා එහි ම දිවාවිහරණය කෙළෙමි” යි වදාළසේක.
“සො ඛො අහං කස‍්සප, තව චෙතසා චෙතොපරිවිතක‍්කමඤ‍්ඤාය උත‍්තරකුරුං ගන‍්ත්‍වා තතො පිණ‍්ඩපාතං ආහරිත්‍වා අනොතත‍්තදහෙ පරිභුඤ‍්ජිත්‍වා තත්‍ථෙව දිවාවිහාරං අකාසි”න‍්ති.
“වහන්ස, සියලු භික්‍ෂුසඞ්ඝ තෙමේ උතුරුකුරු දිවයිනට පිඬු පිණිස යන්නේ නම් මැනැවි.”
“මුගලන, නුසුදුසු ය. උතුරුකුරුදිවයිනට සියලු භික්‍ෂුසඞ්ඝයාගේ යෑම තොපට රුචි නො වේවා.”
“සාධු භන‍්තෙ, සබ‍්බො භික‍්ඛුසඞ‍්ඝො උත‍්තරකුරුං පිණ‍්ඩාය ගච‍්ඡෙය්‍යා”ති.
“අලං මොග‍්ගල‍්ලාන, මා තෙ රුච‍්චි සබ‍්බස‍්ස භික‍්ඛුසඞ‍්ඝස‍්ස උත‍්තරකුරුං පිණ‍්ඩාය ගමන”න‍්ති."
"තවද චක්‍රරත්නය පොළොවෙහි පිහිටි කල්හි පරිණායක රත්නය රන්පටෙක මන්ධාතු රජුගේ වහන් සඟල අන්දවා මේ මන්ධාතු රජුගේ රජය යයි රාජ්‍යයනුශාසනා කළේය. ඒ තුන් දිවයිනෙන් පැමිණි මනුෂ්‍යයෝද නැවත යන්ට නොහැක්කාහු පුත්රුවන කරා එළඹ දේවයිනි, අපි රජුගේ ආනුභාවයෙන් ආවාහු වෙමු. දැන් යන්නට නොහැක්කෝ වෙමු, අපට වාසයට සුදුසු තැනක් දෙනු මැනවයි යාඥා කළහ. හෙතෙම ඔවුනට එක එක ජනපද දුන්නේය. ඒ ජනපදයන් අතුරෙහි පූර්ව විදේහයෙන් පැමිණි මිනිසුන් විසූ පෙදෙස ඒ පළමු නමින්ම ‘විදේහ’ රටයයි නම් ලදහ. අපරගෝයානයෙන් පැමිණි මිනිසුන් විසූ පෙදෙස අපරන්ත ජනපදයයි නම් ලදහ. උතුරුකුරු දිවයිනෙන් පැමිණි මිනිසුන් විසූ පෙදෙස කුරු රට යයි නම් ලදහ. බොහෝ ගම් නියම්ගම් ආදිය ගෙන බහුවචනයෙන් ව්‍යවහාර කරනු ලැබේ. එහෙයින් කියන ලද කුරුසු විහරති යයි."
චක‍්කරතනෙ පන පථවියං පතිට‍්ඨිතෙ පරිණායකරතනං සුවණ‍්ණපට‍්ටෙ මන්‍ධාතුඋපාහනං ලිඛාපෙත්‍වා ඉදං මන්‍ධාතුරජ‍්ජන‍්ති රජ‍්ජමනුසාසි. තෙපි තීහි දීපෙහි ආගතමනුස‍්සා පුන ගන‍්තුං අසක‍්කොන‍්තා පරිණායකරතනං උපසඞ‍්කමිත්‍වා “දෙව මයං රඤ‍්ඤො ආනුභාවෙන ආගතා, ඉදානි ගන‍්තුං න සක‍්කොම, වසනට‍්ඨානං නො දෙහී”ති යාචිංසු. සො තෙසං එකෙකං ජනපදමදාසි. තත්‍ථ පුබ‍්බවිදෙහතො ආගතමනුස‍්සෙහි ආවසිතපදෙසො තායෙව පුරිමසඤ‍්ඤාය විදෙහරට‍්ඨන‍්ති නාමං ලභි. අපරගොයානතො ආගතමනුස‍්සෙහි ආවසිතපදෙසො අපරන‍්තජනපදොති නාමං ලභි. උත‍්තරකුරුතො ආගතමනුස‍්සෙහි ආවසිතපදෙසො කුරුරට‍්ඨන‍්ති නාමං ලභීති. බහුකෙ පන ගාමනිගමාදයො උපාදාය බහුවචනෙන වොහරීයති. තෙන වුත‍්තං “කුරූසු විහරතී”ති."
"නැවතත් රජ්ජුරුවෝ “ස්වාමීනි, නාගසෙනයන් වහන්ස, මේ මානුසික වූ ශරිරදෙහයෙන් උතුරුකුරුදිවයිනට හෝ යන්නේ වේ ද, බ්‍ර‍හ්මලොකයට හෝ යන්නේ වේ ද, දෙව්ලොවට හෝ යන්නේ වේ ද, අනික් දීපයකට හෝ යන්නේ වේ ද, එබඳු වූ කිසිවෙක් ඇද් දැ?” යි කීහ. “මහරජානෙනි, යමෙක් මේ සතරමහාභූතික වූ ශරීරයෙන් උතුරුකුරුදිවයිනට යන්නේ වේ ද? බ්‍ර‍හ්මලොකයට යන්නේ වේ ද? දෙව්ලොවට යන්නේ වේද? අනික් දිවයිනකට යන්නේ වේ ද? එබඳු කෙනෙක් ඇතැ”යි කීසේක. ස්වාමීනි, නාගසෙනයන් (88) වහන්ස, මේ සතර මහාභූතික වූ ශරීරයෙන් උතුරුකුරුදිවයිනට හෝ බඹලොවට හෝ දෙව්ලොවට හෝ අනික් දිවයිනකට හෝ කෙසේ නම් යන්නේ වේ දැ?” යි කීහ. “මහරජානෙනි, තෙපි මේ පෘථිවියෙහි පටන් වියතක් හෝ රියනක් හෝ අහසට ලංඝනය කොට ගියබවක් මනා ව දනු දැ?” යි විචාළසේක. “එසේ ය, ස්වාමීනි, දනිමී. ස්වාමීනි, නාගසෙනයන් වහන්ස, මම වනාහි අටරියනක් උස අහසට සැප සේ පනින්නෙමි” යි කීහ. “මහරජානෙනි, තෙපි අට රියනක් තැන් කෙසේ පනින්නහු දැ?” යි විචාළසේක. “ස්වාමීනි, මම වනාහි ‘මෙතැන්හි දී උඩ පනිමි’ යි කියා සිත් උපදවන්නෙමි. චිත්තුප්පාදය හා සමග ම මාගේ ශරීරය සැහැල්ලු ව අහසට යන්නේ ය” යි කීහ. “මහරජානෙනි, එපරිද්දෙන් ම චිත්තයාගේ වශීප්‍රාප්ත වූ සෘද්ධිමත් භික්ෂූන්වහන්සේ කය සිතට නගා ගෙණ අද්‍ර‍ව්‍ය වූ සිත වශයෙන් ම ආකාශයට යන්නාහ”යි කීසේක. එකල රජ්ජුරුවෝ “ස්වාමීනි, නාගසෙනයන් වහන්ස, දක්ෂ වූ සේකැ” යි ස්තුති කළහ."
"උතුරුකුරුදිවයිනට හිරු අස්තංගත වන්නේ ය. අපරගොයානයට අර්ධරාත්‍රිය වන්නේ ය. යම් කලෙක අපරගොයානයට හිරු උදා වේ නම් එකල මේ ජම්බුද්වීපයට හිරු මුදුන් වූ මධ්‍යාහ්න කාලය වන්නේ ය. පූර්වවිදෙහයට හිරු අස්තංගත වන්නේ ය. උතුරුකුරුදිවයිනට අර්ධරාත්‍රිය ව්නනේ ය. එයින් කීහ:-
ඉමම්හි දීපම්හි යද උදෙති-මජ්ඣන්තිකො හොති විදෙහදීපෙ,
කුරූන දීපම්හි ච අත්‍ථමෙති-ගොයානදීපෙ භවතජ්ඣරත්ති.
ගොයානදීපම්හි යදා උදෙති-මජ්ඣන්තිකො හොති ච ජම්බුදීපෙ,
විදෙහදීපම්හි ච අත්‍ථමෙති-කුරූනරට්ඨම්හි ච අඩ්ඪරත්තී.”