Q. 1. පහත චෛතසිකන්ට විරුද්ධ චෛතසිකයන් පහදා දෙන්න. (ඒවා සඳහන් කෙරෙන මූලාශ්‍ර ද ඇත්නම් ලබා දෙන්න)

ප්‍රීතිය
උපේක්ශාව
කරුනාව
මානය
කුක්කුච්චය

2. කුහක කම යනු කුමන ගුනයක් ද යන්න චෛතසික ආශ්‍රයෙන් පහදා දෙන්න.

තෙරුවන් සරණයි.

A. 1. ප්‍රීතිය - දෝසය (ද්වේෂය).
උපේක්ෂාව (තත්‍ර‍මජ්ඣත්තතා) - උද්ධච්චය.
කරුණාව - දෝසය.
මානය - ප්‍රඥාව.
කුක්කුච්චය - ප්‍රඥාව / එකග්ගතා / කායපස්සද්ධිය හා චිත්තපස්සද්ධිය.

2. කුහකකම ලෙස සමාජයේ භාවිතා වනුයේ ඊර්ෂ්‍යා සහගත බව හෝ ගුණමකු බව ආදියට බව පෙනේ - එසේ ගන්නේ නම්, ඉස්සා හෝ දෝස චෛතසික යි.
ධර්මානුකූලව සිතා බලන කල නම්, මෝහය (මෝහයේ ප්‍රඥා ස්වරූපය) ම යැයි කිව හැකි ය.

{අකුසල් චෛතසික 14ක් ඇතත්, කෙලෙස් 1500ක් ඇති බැවින්, එක ම චෛතසිකයේ නොයෙක් නොයෙක් ස්වරූපයන් බොහෝ ගණනක් ඇති බව කිව හැකි ය; සෑම අකුසල සිතක ම යෙදෙන යෙදෙන (අකුසල සාධාරණ) චෛතසික හතර ගැන ද අමතක කළ නො හැක; ලෝභ-ද්වේෂ-මෝහ හා අලෝභ-අද්වේෂ-අමෝහ චෛතසිකවල මූල භාවය ද සලකා බැලිය යුතු ම ය - කෙසේ වෙතත්, (ඉහත හා) මේ සියල්ල මාගේ පෞද්ගලික අදහස් ය.}

"අකුශල චෛතසික තුදුස

“මෝහය, අහිරිකය, අනොත්තප්පය, උද්ධච්චය, ලෝභය, දිට්ඨිය, මානය, දෝසය, ඉස්සාවය, මච්ඡරිය ය, කුක්කුච්චය, ථීනය, මිද්ධය, විචිකිච්ඡාව ය යි අකුශල චෛතසික තුදුසෙකි."