Q. කළල රූපයකට බැස ගන්නා විඤ්ඤාණය, ස්ත්‍රී හො පුරුෂ වන්නේ කළල රූපයද? නැතිනම් විඤ්ඤාණයද?

A. (විශේෂ අවස්ථා නොසලකා) අපි ඉපදෙන මුල් ම වෙලාවේ ඇතිවන සිත උපදින පළමු කුඩා වෙලාව (ප්‍ර‍තිසන්ධි සිතෙහි උප්පාදක්ෂණය) වෙද්දිත්, අපේ ලිංග භේදය කර්මය, තෘෂ්ණාව ආදිය අනුව කලින් තීරණය වෙලා ඉවරයි. ඒ අනුව තමා ඒ ප්‍ර‍තිසන්ධි සිතෙහි උප්පාදක්ෂණයෙහි ම ස්ත්‍රී/පුරුෂ/... භාවය තීරණය (‘භාව දශකය’ හට ගැනීම හෝ හට නොගැනීම) වෙන්නෙ.

‘කලල රූපය’කට විඤ්ඤාණය බැස ගන්නා බව කී විට, ‘කලල රූපය’ මුලින් ඇති වී, දෙවනුව විඤ්ඤාණය එයට පැමිණෙන බව සිතුණත්, එය ව්‍යවහාරයට පමණකි. සැබවින්ම සිදුවන්නේ (ප්‍රතිසන්ධි) විඤ්ඤාණයත් ‘කලල රූපය’ත් එකවිට (ප්‍ර‍තිසන්ධි සිතෙහි උප්පාදක්ෂණයෙහි) ම ඇති වීමයි.

කෙටියෙන් ම පැහැදිලි කරන්නේ නම්, ‘කලල රූපය’ හෝ (ප්‍රතිසන්ධි) විඤ්ඤාණය ස්ත්‍රී/පුරුෂ/... භාවය තීරණය නොකරන අතර එය කරනුයේ, කර්ම-තෘෂ්ණාදියයි; ‘කලල රූපයෙහි’ ස්ත්‍රී/පුරුෂ/... භාවය තීරණය කරනුයේ “ස්ත්‍රී හෝ පුරුෂ 'භාව දශකය' යි”.

{කායදශකය, වස්තු දශකය / භාවදශකය යන රූපකලාප දෙකකින් හෝ තුනකින් හෝ යුක්ත වූ (ප්‍රතිසන්ධි) විඤ්ඤාණය සහිත වූ රූප සමූහයට ‘කලල රූපය’ යි කියනු ලැබේ.}