Q. නන්දිරාගය කියන වචනෙ තෙරුම කුමක්ද?
A / R. 1. සත්ත්වයා කුමන හෝ භවයක, කොතැනක දී හෝ බාහිර අරමුණක් නිසා හෝ තමා ම විසින් හෝ සතුටු වෙයි ද එයට “නන්දිය” යැයි කියනු ලැබේ. එකී “නන්දිය”ට ම බැසගෙන රසවිඳින අර්ථයෙන් ද “නන්දි රාගය” යැයි කියනු ලැබේ.
2. රස විඳින බැවින් (රස විඳීම් වශයෙන්) ද බැසගෙන රසවිඳින අර්ථයෙන් ද, බෙහෙවින් ම සතුටු වන (අභිරමණය කරන) බැවින් ද “නන්දි රාගය”කියනු ලැබේ.
3. යම් අරමුණක පළමුවෙන් ම ඇතිවන තණ්හාව “නන්දිය” වේ - නැවත නැවත ඇතිවන තණ්හාව “නන්දි රාගය” වේ.
4. පරමාර්ථ වශයෙන් “නන්දි රාගය යනු “තණ්හාව” ට ම නමකි.
(“නන්දි රාගය හා “තණ්හාව අර්ථ වයෙන් එකකි; ලක්ෂණ වශයෙන් දෙකකි.)
{“රඤ්ජනවසෙන රාගො. බලවරඤ්ජනට්ඨෙන සාරාගො. විසයෙ සත්තානං අනු අනු නයනතො අනුනයො. අනුරුජ්ඣතීතිඅනුරොධො, කාමෙතීති අත්ථො. යත්ථ කත්ථචි භවෙ සත්තා එතාය නන්දන්තීති නන්දී, සයං වා නන්දතීති නන්දී. නන්දී ච සාරඤ්ජනට්ඨෙන රාගො චාති නන්දිරාගො. තත්ථ එකස්මිං ආරම්මණෙ සකිං උප්පන්නා තණ්හා නන්දී, පුනප්පුනං උප්පජ්ජමානානන්දිරාගොති වුච්චති. චිත්තස්ස සාරාගොති යො හෙට්ඨා “බලවරඤ්ජනට්ඨෙන සාරාගො”ති වුත්තො, සො න සත්තස්ස, චිත්තස්සෙව සාරාගොති අත්ථො.”
“නන්දනට්ඨෙන නන්දී, රඤ්ජනට්ඨෙන රාගො. යො ච නන්දිරාගො, යා ච තණ්හා, උභයමෙතං එකත්ථං, බ්යඤ්ජනමෙව නානන්ති තණ්හා “නන්දිරාගෙන සද්ධිං අත්ථතො එකත්තං ගතා”ති වුත්තා. රාගසම්බන්ධෙන “උප්පන්නස්සා”ති වුත්තං. රූපාරූපභවරාගො විසුං වක්ඛතීති කාමභවෙ එව භවපත්ථනාඋප්පත්ති වුත්තාතිවෙදිතබ්බා”
(ඉහත ආශ්රිත පාළි පාඨවල සමස්ථ අර්ථයෙන් උකහාගත්, ඉහත ම සිංහල පරිවර්තන “අපගේ පෞද්ගලික අදහස” පරිදි ය.)
[And, thanks to - https://tipitaka.app/ too.]}
A / R. 1. සත්ත්වයා කුමන හෝ භවයක, කොතැනක දී හෝ බාහිර අරමුණක් නිසා හෝ තමා ම විසින් හෝ සතුටු වෙයි ද එයට “නන්දිය” යැයි කියනු ලැබේ. එකී “නන්දිය”ට ම බැසගෙන රසවිඳින අර්ථයෙන් ද “නන්දි රාගය” යැයි කියනු ලැබේ.
2. රස විඳින බැවින් (රස විඳීම් වශයෙන්) ද බැසගෙන රසවිඳින අර්ථයෙන් ද, බෙහෙවින් ම සතුටු වන (අභිරමණය කරන) බැවින් ද “නන්දි රාගය”කියනු ලැබේ.
3. යම් අරමුණක පළමුවෙන් ම ඇතිවන තණ්හාව “නන්දිය” වේ - නැවත නැවත ඇතිවන තණ්හාව “නන්දි රාගය” වේ.
4. පරමාර්ථ වශයෙන් “නන්දි රාගය යනු “තණ්හාව” ට ම නමකි.
(“නන්දි රාගය හා “තණ්හාව අර්ථ වයෙන් එකකි; ලක්ෂණ වශයෙන් දෙකකි.)
{“රඤ්ජනවසෙන රාගො. බලවරඤ්ජනට්ඨෙන සාරාගො. විසයෙ සත්තානං අනු අනු නයනතො අනුනයො. අනුරුජ්ඣතීතිඅනුරොධො, කාමෙතීති අත්ථො. යත්ථ කත්ථචි භවෙ සත්තා එතාය නන්දන්තීති නන්දී, සයං වා නන්දතීති නන්දී. නන්දී ච සාරඤ්ජනට්ඨෙන රාගො චාති නන්දිරාගො. තත්ථ එකස්මිං ආරම්මණෙ සකිං උප්පන්නා තණ්හා නන්දී, පුනප්පුනං උප්පජ්ජමානානන්දිරාගොති වුච්චති. චිත්තස්ස සාරාගොති යො හෙට්ඨා “බලවරඤ්ජනට්ඨෙන සාරාගො”ති වුත්තො, සො න සත්තස්ස, චිත්තස්සෙව සාරාගොති අත්ථො.”
“නන්දනට්ඨෙන නන්දී, රඤ්ජනට්ඨෙන රාගො. යො ච නන්දිරාගො, යා ච තණ්හා, උභයමෙතං එකත්ථං, බ්යඤ්ජනමෙව නානන්ති තණ්හා “නන්දිරාගෙන සද්ධිං අත්ථතො එකත්තං ගතා”ති වුත්තා. රාගසම්බන්ධෙන “උප්පන්නස්සා”ති වුත්තං. රූපාරූපභවරාගො විසුං වක්ඛතීති කාමභවෙ එව භවපත්ථනාඋප්පත්ති වුත්තාතිවෙදිතබ්බා”
(ඉහත ආශ්රිත පාළි පාඨවල සමස්ථ අර්ථයෙන් උකහාගත්, ඉහත ම සිංහල පරිවර්තන “අපගේ පෞද්ගලික අදහස” පරිදි ය.)
[And, thanks to - https://tipitaka.app/ too.]}