Q / R. සෝවහන් උතුමන්ට තම පරලොව පිළිබඳව සැක ද / බය ද? නැතිනම්, තමන් සෝවහන් බව නොදනී ද?
A. (ඔබ මාගේ මීට කලින් පිළිතුරු මැනවින් කියවා නැති බවක් ද පෙනේ; කෙසේ වෙතත් / තව ද,)
මහානාමයන්ට ඇති වූයේ “මම සෝවහන් ද? නැද්ද?” යන ප්රශ්නය නොවේ; පරලොව පිළිබඳව සැක ද / බය ද නොවේ;
“හදිසි අනතුරක දී මාගේ ‘ගතිය’ කුමක් විය හැකි ද?” යන සිතුවිල්ල යි.
එම (සුළු) සිතුවිල්ලට, ඔහු (තමා හොඳින් ම හා ළඟින් ම දන්නා හොඳ ම) විශේෂඥ (මනෝ) වෛද්යවරයාණන්ගෙන් ම බෙහෙත් ගැනීම වරදක් ද? ‘ගමේ වෙදමහත්තයා’ගෙන් හෝ, ‘අත් බෙහෙතකින්’ ද රෝගය සුව වීමට නොහැකිව තිබූබව ඉන් කියැවේ ද?
“මහානාමය, බිය නොවව. මහානාමය, බිය නොවව ...” ’යි වදාළේ, තෙරුවන් කෙරෙහි සිහියෙන් නොසිටින විටක දී පවා හා/හෝ “හදිසි අනතුරක දී” පවා සෝවහන් පුද්ගලයාගේ ගතිය ‘සුගතිය ම’ බව දේශනා කිරීමට හැර අන් කවරකට ද?
[මෙකල විශේෂඥ (මනෝ) වෛද්යවරු කෙසේ වෙතත්, මහා කාරුණික - මහා ප්රඥාවන්ත - හොඳ ම විශේෂඥ (මනෝ) වෛද්යවරයාණෝ, තමා ළඟට එන රෝගියාට පිළිසඳර කතා වශයෙන් අස්වැසීම උදෙසා “බිය නොවව. ...., බිය නොවව ...” යනාදී වශයෙන් මනො-චිකිත්සාව උදෙසා අමතනවා ද විය නොහැකි ද?]
{“ස්වාමීනි, ඒ මට එකල්හි භාග්යවතුන් වහන්සේ අරබයා පවත්නා සිහිය නැතිවෙයි. ධර්මය අරබයා පවත්නා සිහිය නැතිවෙයි. සංඝයා අරබයා පවත්නා සිහිය නැතිවෙයි. ස්වාමීනි, ඒ මට ඉදින් එකල්හි කළුරිය කරන්නෙම් නම් ‘මාගේ ගතිය කුමක්ද, පරලොව කුමක්දැයි’ යන අදහස පහළවිය.”
“මහානාමය, බිය නොවව. මහානාමය, බිය නොවව! තොපට ලාමක නොවන්නාවූ මරණයක්, ලාමක නොවන්නාවූ කාලක්රියාවක් වන්නේය.}
මහානාමයන්ගේ සසර පුරුද්දට ද එවැනි ප්රශ්නයක් සිතෙහි පැනනැඟුණා හා විමසුවා ද විය හැක.
{සසරපුරුද්ද = මහානාමයන් සාංසාරිකව සැකය බහුල පුද්ගලයෙකු වූවා ද විය හැක; සෝවහන් උතුමන්ගේ "බුද්ධාදී අටතැන්හි සැකය" නැතත්, සසර සැක-සංකා බහුල බව (චරිත ලක්ෂණ) තිබිය හැක්කේ ම ය - මන් ද රහතන්වහන්සේලාටත් සසර පුරුදු ඉතිරිව පවත්නා බැවිනි (- සොතාපන්න පුඟුලන් ගැන කවර කතා ද?)]
A. (ඔබ මාගේ මීට කලින් පිළිතුරු මැනවින් කියවා නැති බවක් ද පෙනේ; කෙසේ වෙතත් / තව ද,)
මහානාමයන්ට ඇති වූයේ “මම සෝවහන් ද? නැද්ද?” යන ප්රශ්නය නොවේ; පරලොව පිළිබඳව සැක ද / බය ද නොවේ;
“හදිසි අනතුරක දී මාගේ ‘ගතිය’ කුමක් විය හැකි ද?” යන සිතුවිල්ල යි.
එම (සුළු) සිතුවිල්ලට, ඔහු (තමා හොඳින් ම හා ළඟින් ම දන්නා හොඳ ම) විශේෂඥ (මනෝ) වෛද්යවරයාණන්ගෙන් ම බෙහෙත් ගැනීම වරදක් ද? ‘ගමේ වෙදමහත්තයා’ගෙන් හෝ, ‘අත් බෙහෙතකින්’ ද රෝගය සුව වීමට නොහැකිව තිබූබව ඉන් කියැවේ ද?
“මහානාමය, බිය නොවව. මහානාමය, බිය නොවව ...” ’යි වදාළේ, තෙරුවන් කෙරෙහි සිහියෙන් නොසිටින විටක දී පවා හා/හෝ “හදිසි අනතුරක දී” පවා සෝවහන් පුද්ගලයාගේ ගතිය ‘සුගතිය ම’ බව දේශනා කිරීමට හැර අන් කවරකට ද?
[මෙකල විශේෂඥ (මනෝ) වෛද්යවරු කෙසේ වෙතත්, මහා කාරුණික - මහා ප්රඥාවන්ත - හොඳ ම විශේෂඥ (මනෝ) වෛද්යවරයාණෝ, තමා ළඟට එන රෝගියාට පිළිසඳර කතා වශයෙන් අස්වැසීම උදෙසා “බිය නොවව. ...., බිය නොවව ...” යනාදී වශයෙන් මනො-චිකිත්සාව උදෙසා අමතනවා ද විය නොහැකි ද?]
{“ස්වාමීනි, ඒ මට එකල්හි භාග්යවතුන් වහන්සේ අරබයා පවත්නා සිහිය නැතිවෙයි. ධර්මය අරබයා පවත්නා සිහිය නැතිවෙයි. සංඝයා අරබයා පවත්නා සිහිය නැතිවෙයි. ස්වාමීනි, ඒ මට ඉදින් එකල්හි කළුරිය කරන්නෙම් නම් ‘මාගේ ගතිය කුමක්ද, පරලොව කුමක්දැයි’ යන අදහස පහළවිය.”
“මහානාමය, බිය නොවව. මහානාමය, බිය නොවව! තොපට ලාමක නොවන්නාවූ මරණයක්, ලාමක නොවන්නාවූ කාලක්රියාවක් වන්නේය.}
මහානාමයන්ගේ සසර පුරුද්දට ද එවැනි ප්රශ්නයක් සිතෙහි පැනනැඟුණා හා විමසුවා ද විය හැක.
{සසරපුරුද්ද = මහානාමයන් සාංසාරිකව සැකය බහුල පුද්ගලයෙකු වූවා ද විය හැක; සෝවහන් උතුමන්ගේ "බුද්ධාදී අටතැන්හි සැකය" නැතත්, සසර සැක-සංකා බහුල බව (චරිත ලක්ෂණ) තිබිය හැක්කේ ම ය - මන් ද රහතන්වහන්සේලාටත් සසර පුරුදු ඉතිරිව පවත්නා බැවිනි (- සොතාපන්න පුඟුලන් ගැන කවර කතා ද?)]